۲۹ آذرماه روز بزرگداشت شهید تندگویان

۲۹ آذرماه روز بزرگداشت شهید تندگویان

۲۹ آذرماه سالروز شهادت شهید محمدجواد تندگویان، وزیر نفت پیشین جمهوری اسلامی ایران در دولت شهید رجائی است؛ در این روز و در سال ۱۳۶۹ تندگویان در زندان‌های بعثی عراق به شهادت رسید.

مهندس تندگویان، ۹ آبان ۵۹ در حالی که برای بازدید از پالایشگاه نفت آبادان در جنوب کشور بود، در جاده ماهشهر ـ‌ آبادان همراه معاونش و چند مهندس شرکت نفت به اسارت نیروهای ارتش بعث عراق درآمد و به زندان‌های اسیران ایرانی در عراق منتقل شد و پس از سال ها اسارت، توسط رژیم بعث عراق به شهادت رسید. مهندس تندگویان متولد ۲۶ خرداد ۱۳۲۹در تهران است، وی در سال ۱۳۵۴ برای ادامه تحصیل به دانشکده نفت آبادان رفت و پس از فارغ‌ التحصیلی و دوره آموزشی نظام وظیفه، در پالایشگاه نفت تهران مشغول کار شد اما فعالیت‌های سیاسی منجر به دستگیری او توسط ساواک و اخراج از این پالایشگاه شد. شهید تندگویان در سال ۵۷ مدرک کارشناسی ارشد مدیریت را از مرکز مطالعات مدیریت ایران دریافت کرد و پس از پیروزی انقلاب به وزارت نفت دعوت شد. نمایندگی وزیر نفت در مناطق جنوبی ایران و مدیریت شرکت ملی مناطق نفت‌ خیز جنوب از فعالیت‌های تندگویان تا زمان نخست وزیری ‘محمد علی رجایی’ است. شهید رجایی، نخست وزیر وقت، پس از گرفتن رای اعتماد از مجلس ، تندگویان را به عنوان وزیر نفت معرفی و وی اداره این وزارتخانه را بر عهده گرفت. محمد جواد تندگویان، وزیر نفت ایران به همراه بهروز بوشهری و محسن یحیوی و چند نفر دیگر در تاریخ ۹ آبان سال ۱۳۶۰ در نزدیکی پالایشگاه آبادان به اسارت نیروهای عراقی درآمد. در آن زمان دولت عراق اعلام نمود که نیروهای عراقی طی یک عملیات از قبل طراحی شده، وزیر نفت ایران را دستگیر نمودند. اما با توجه به اظهارات زندانیان ایرانی، سربازان عراقی تا موقعی که تندگویان خود را معرفی ننموده بود، او را نشناخته بودند و پس از این که وی از ترس کشته شدن همراهان، خود را معرفی نمود آنها به هویت وزیر نفت ایران پی بردند.
سیاست رژیم بعثی عراق در مورد شهید تندگویان، سیاست بهره برداری تبلیغاتی از اسارت او بود. در آغاز با نشان دادن چهره شهید تندگویان در یکی دو نوبت از تلویزیون بغداد، رژیم بعثی کوشید تا این امر را برای خود، موفقیتی بزرگ در جبهه جنگ به شمار آورد؛ اما به خاطر شکنجه‌ها و آزارهای بسیاری که بر او وارد می‌آورد، مانع از دیدار نمایندگان صلیب سرخ و یا مقامات بین‌المللی از وزیر نفت ایران می‌گردید.

ادعای عراق مبنی بر خودکشی شهید تندگویان سبب شد خانواده وی برای روشن شدن موضوع در تاریخ ۱۳ آذر ۱۳۷۰ به این کشور اعزام شوند. پزشک صلیب سرخ هم به خانواده شهید تندگویان در بغداد پیوست. عراقی ها محلی را که ادعا می کردند شهید تندگویان در آن دفن شده را به خانواده و پزشک صلیب سرخ نشان دادند اما با نبش قبر مشخص شد جسد مربوط به وزیر نفت شهید نیست. هیات یاد شده پس از مذاکرات مفصل تصمیم به بازگشت گرفت، وزارت خارجه عراق ضمن قبول اشتباه از سوی مسئولان گورستان، خواستار تعویق سفر آنان شد تا جسد واقعی با حضور مجدد پزشک صلیب سرخ مورد معاینه قرار گیرد.

سپس جسد دوم در قبرستانی واقع در ۶۰کیلومتری جاده بغداد و الرمادی نبش قبر شد، جسدی مومیایی در تابوت فلزی در آنجا قرار داشت. هیات ایرانی هنگام نبش قبر متوجه تازه بودن قبر شد. عراقی ها در پاسخ به این مساله گفتند که ما برای اطمینان از وجود جسد مهندس تندگویان چند روز پیش اینجا را نبش قبر کردیم تا اشتباهی صورت نگیرد معاینه طرف های سه گانه یعنی ایران و عراق و صلیب سرخ نشان داد که جسد مذکور متعلق به شهید تندگویان است. پزشکی قانونی علت شهادت نامبرده را به احتمال قریب به یقین خفگی به وسیله رشته طناب اعلام کرد و سن ایشان در هنگام شهادت را بین ۳۱تا ۳۷ سال ذکر کردند.

پیکر شهید تندگویان در تاریخ ۲۵آذر در عتبات عالیات نجف، کربلا و کاظمین با حضور اعضا هیات و کاردار سفارت ایران و خانواده شان با احترام طواف داده شد و در تاریخ ۲۹ آذر ۱۳۷۰ در مرز منظریه ـ خسروی به وسیله صلیب سرخ و هیات عراقی تحویل هیات ایرانی شد اما تاریخ شهادتش به درستی مشخص نیست.

مقام معظم رهبری آذرماه ۱۳۷۰ فرمودند: «خدای متعال، با بازگشت پیکر مطهر شهید عزیزمان شهید تندگویان یاد شهدا را در ذهن ملت ایران زنده تر کرد. خدا او را غریق رحمت کند و همچنان که غریبانه مجاهدت کرد و در راه خدا شهید شد، ثواب و اجر شهدای غریب راه خدا را به او ارزانی بدارد.»